Frituurolie wordt schaarser en duurder: Indonesië staakt export palmolie

Actueel |
25 april 2022 |
Leestijd ± 1 tot 2 minuten
Palmoogst in Indonesië, foto Shutterstock.

Bak- en braadoliën worden wereldwijd nóg schaarser en dus duurder. Indonesië heeft besloten vanaf komende donderdag geen palmolie meer te exporteren. Het land wil zodoende de eigen voedselvoorziening veilig stellen en voorkomen dat de prijzen voor Indonesiërs verder stijgen.

Indonesië produceert ruim de helft van alle palmolie in de wereld. Samen met Maleisië is het land zelfs goed voor 85 procent van de productie van palmolie, tevens een belangrijke grondstof voor frituurolie.

Verdere prijsstijging

Deskundigen verwachten dat de wereldwijde voedselprijzen als gevolg van het exportverbod verder zullen doorstijgen. De index voor plantaardige oliën is volgens wereldvoedselorganisatie FAO de afgelopen anderhalf jaar al geëxplodeerd: eind 2020 lag de index op ruim 99 procentpunten, vorige maand al op bijna 250. De impact van het nieuws over het exportverbod is nog niet in deze cijfers verwerkt.

Palmolie als alternatief

Sinds het schaarser worden van zonnebloemolie als gevolg van de oorlog in Oekraïne, is het gebruik van palmolie toegenomen. Niet alleen frietfabrikanten gebruiken het toenemend voor het voorbakken, maar ook zien veel andere producenten (bakkerijen, koekjesmakers, makers van vetten en sauzen) het als een belangrijk alternatief.

Gezien het weinig duurzame karakter, is de productie van palmolie overigens onderwerp van controverse. Desondanks is de vraag naar palmolie de laatste twintig jaar geëxplodeerd. Eind vorige eeuw bewoog de vraag zich nog op hetzelfde niveau als andere belangrijke oliën als zonnebloem, soja en koolzaad/raapzaad. Inmiddels ligt het aandeel van palmolie echter verreweg het hoogst.

Vraagtekens bij biobrandstof

Palmolie kent een veelheid aan toepassingen. Niet alleen wordt het gebruikt als bak- en spijsolie, maar daarnaast wordt het verwerkt in honderden producten. Zo is het een populair bestanddeel voor zeep. Maar ook wordt palmolie ingezet als biobrandstof en dus bijgemengd in benzine. Met name over deze laatste toepassing ontstaat steeds meer discussie. Ook vakvereniging ProFri plaatst vraagtekens bij het gebruik van palmolie als biobrandstof, omdat het ten koste gaat van toepassingen in de voedingsindustrie. Overigens wordt in ons land vooral afgewerkte olie gebruikt voor autobrandstof, aldus kenners van de markt.

De VN waarschuwt al enige tijd – en deed dit vorig week opnieuw – dat in grote delen van de wereld nieuwe hongersnoden zullen ontstaan als gevolg van de huidige voedselsituatie.