Moeten wij ook in Nederland friet uitbundig vieren? Morgen, vrijdag 11 juli, vieren de Amerikanen hun jaarlijkse National French Fries Day. De vaste dag is namelijk de tweede vrijdag van juli.
Vier dingen over frietvieringen.
1. Wat gebeurt er op National French Fries Day?
National French Fries Day, ook National French Fry Day genoemd, is een Amerikaans fenomeen. Het is vooral een marketingdag. Grote Amerikaanse keten grijpen de frietjesdag aan voor acties om klanten te lokken.
De herkomst van National French Fries/Fry Day is niet duidelijk. Vast en zeker is het bedacht door een marketeer van een frietproducent of een fastfoodformule. Enkele bronnen melden dat de Amerikaanse frietdag in 1972 al voor het eerst op de agenda stond.
2. Waarom geen frietfeest of patatdag?
Patat-friet eten wij in Nederland aantoonbaar al sinds 1868. Dankzij de snel opkomende cafetariasector, ontstond in ons land uit kleine voorbakkerijen na 1960 een frietindustrie van internationaal belang. In ons land zijn bovendien veel speciale aardappelrassen voor patat-friet ontwikkeld.
Maar een frietviering kennen wij vreemd genoeg niet. Van 2014 tot en met 2018 bestond kortstondig de Nationale Week van de Friet. Organisatoren vakvereniging ProFri en het Nederlands Frituurcentrum werden echter onvoldoende ondersteund om van deze najaarscampagne een vast evenement te maken.
3. Is het gek dat de Belgen ons inhaalden?
Inmiddels streefden onze zuiderburen Nederland voorbij als frietproducerend land. Vreemd is dat niet. Want in België weten ze hoe ze hun gefrituurd culinair erfgoed moeten koesteren. De frietvieringen liggen er voor het oprapen.
Een jaarlijkse Week van de Friet. Op 1 augustus is het daarnaast Nationale Frietjesdag. De onderscheiding Nationale Orde van de Gulden Puntzak voor frietvedettes. Liefst drie frietmusea: één in Brugge, twee in Brussel. Een serie officiële postzegels met frietkramen. Officiële erkenning van de frietkotcultuur door de vier Belgische gewesten. Een beschermde status voor historische frietkotten.
En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
4. Ierland en UK vieren mee
Wat voor ons friet met een frikandel of kroket is, is voor de Britten fish & chips. Elk jaar viert de branche in februari de National Chip Week. De volgende editie is van 20 tot en met 26 februari 2026. Ook is er op 6 juni jaarlijks nog de marketingcampagne National Fish & Chip Day.
In York was kortstondig het National Fish & Chip Museum gevestigd, maar dat redde het niet. Brancheorganisatie NFFF houdt jaarlijks het grote festijn The National Fish & Chip Awards. Trouwens, landen als Australië en Schotland hebben hun eigen verkiezing voor vis- en frietzaken.
Ook de Ieren vieren jaarlijks in juni hun National Fish & Chip Day. Net als Engeland, kent Ierland een oude cultuur van vis- en frietzaken. Rond 1888 zou de Italiaanse straatverkoper Giuseppe Cervi in Dublin als eerste zijn gestart met de verkoop van gebakken vis en friet. Good Friday is voor de katholieke Ieren Good Fryday: goede vrijdag is in Ierland dé frietdag bij uitstek.
Tekst: Ubel Zuiderveld. Foto: op basis AI-prompt UZ Media, Adobe Firefly
