Veel snackbars zitten in buurten waar inwoners geldzorgen hebben. Breed in de horeca trekken de laatste tijd sociale deelacties de aandacht. Klanten rekenen bij een bestelling een kop koffie of thee extra af. Die extra kop doneren ze anoniem aan gasten met een karige portemonnee.
Vier voorbeelden over dit soort sociale acties in de horeca die ook voor snackbars en cafetaria’s kunnen werken.
1. Kop voor Nop in Utrecht
Stichting Raum lanceerde samen met andere organisaties in Utrecht de campagne Kop voor Nop. Betalende klanten kunnen bij 20 horecazaken in de Domstad een extra kop koffie of thee kopen. “Met een klein bijdrage van €2,50 kun je een extra kop koffie of thee bestellen die bestemd is voor stadgenoten die wat minder te besteden hebben. Een simpel gebaar waarmee je zorgt voor net even iets meer samen in de samenleving.” Aldus Kop voor Nop. De bedrijven zijn herkenbaar aan de speciale Kop voor Nop-sticker.
2. Caffè sospeso uit Italië
Caffè sospeso. Dat betekent letterlijk: uitgestelde koffie. Het is de inspiratiebron voor veel van dit soort projecten, zoals ook het Utrechtse Kop voor Nop. Het schijnt een van oude Napolitaanse traditie te zijn om via een extra bestelling iets te doen voor mensen met minder geld op zak.
Ongeveer vijftien jaar geleden is de traditie nieuw leven ingeblazen. Caffè sospeso bestaat nu in verschillende steden en regio’s in Italië. Klanten die koffie komen drinken, betalen voor twee personen. De tweede bestelling wordt anoniem geschonken. Het systeem inspireerde ook horecaconcepten in andere landen.
3. Frietje Sociaal en Jantina
Wetende dat veel klanten het niet breed hebben, worstelt menige frietverkoper de afgelopen jaren met prijsverhogingen. Een extreem voorbeeld is cafetaria Ons Moeke in Groningen. Onderneemster Jantina Darwinkel blijft haar prijzen laag houden. Zodat een frietje voor iedereen bereikbaar is. Risico is natuurlijk wel dat de ondernemer hiermee zichzelf tekort doet.
Friethoes in Haarlem (tegenwoordig alleen nog frietproducent) lanceerde vijf jaar geleden Frietje Sociaal. Naar voorbeeld van caffé sospeso in Italië. Klanten konden een extra portie bestellen of een donatie doen. Zodat Friethoes aan anonieme gasten een Frietje Sociaal kon schenken. Friethoes promootte de actie via onder meer de Voedselbank en het Leger des Heils.
4. Post-it sticker als betaalmiddel?
Maar hoe deel je die sociale bestellingen uit? Horecabedrijven hanteren verschillende systemen. Bij Friethoes Haarlem ging dit via gele balletjes. Na elke donatie werd een geel balletje gedeponeerd in een doorzichtige vaas op de toonbank. De gele balletjes konden vervolgens door klanten worden gebruikt voor een sociale (dus gratis) frietbestelling.
Andere bedrijven doen het via een bord met Post-it stickers (sommigen hangen die zelfs op de winkelruit). Op het Post-it briefje noteert de horecaondernemer de sociale bestelling van betalende klanten. Zo ontstaat een assortimentsbord met gratis bestellingen op Post-it stickers. Klanten die krap zitten, kunnen een Post-it van het plakbord pakken en daarmee bij de kassa bestellen.
Post-it Patatje of Frietje uit een vaas? Hoogleraar Klasien Horstman van de Universiteit Maastricht wees in een publicatie al eens met nadruk op de sociale functie van cafetaria’s. Horstman: “De snackbar is als ontmoetingsplek belangrijk voor de sociale cohesie. Het is al zo schraal qua ontmoetingsplekken, laat de frituur maar blijven. Een snackbar in de buurt kan bijdragen aan een gezonde samenleving.”
Tekst en foto: Ubel Zuiderveld.
